Καθίσταται παράνομη παρουσίαση στο κοινό η δημοσίευση μιας υπερ-σύνδεσης σε ελεύθερα διαθέσιμο όγκο περιεχομένου και ως εκ τούτου αποτελεί προσβολή των πνευματικών δικαιωμάτων του δημιουργού, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό δίκαιο;
Μετά την εξέταση μιας σχετικής υπόθεσης που υποβλήθηκε σε Εφετείο της Σουηδίας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποφάνθηκε σήμερα ότι: Όχι, δεν καθιστά.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει επεκταθεί από τη δημιουργία της το 1950 και σήμερα αποτελείται από 28 κράτη μέλη και κάθε ένα από αυτά υπόκειται στο κοινοτικό δίκαιο.
Ένας από τους βασικούς ρόλους του Δικαστηρίου της ΕΕ (Court of Justice of the European Union, CJEU) είναι να εξετάζει και να ερμηνεύει τη νομοθεσία της ΕΕ, για να εξασφαλιστεί η ομοιόμορφη εφαρμογή της, σε όλα αυτά τα κράτη μέλη. Το Δικαστήριο καλείται επίσης από τα εθνικά δικαστήρια για να διευκρινίζει λεπτομερώς τα σημεία της νομοθεσίας της ΕΕ, για την διεκπεραίωση των τοπικών υποθέσεων που έχουν ευρύτερες επιπτώσεις και σε όλη την Ευρώπη.
Μια τέτοια περίπτωση/υπόθεση, που αναφέρθηκε στο CJEU από Εφετείο της Σουηδίας, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους χρήστες του διαδικτύου, δεδομένου ότι αφορά τον ίδιο το μηχανισμό που κρατά όλο το web μαζί.
Στο επίκεντρο της διαφωνίας ήταν μια εταιρεία που ονομάζεται Retriever Sverige AB, μια συνδρομητική υπηρεσία που παρέχει ευρετήρια με συνδέσμους (links) προς άρθρα που μπορούν να βρεθούν ελεύθερα αλλού (σε άλλα sites) στο διαδίκτυο.
Το πρόβλημα ήρθε όταν το Retriever δημοσίευσε συνδέσμους προς τα άρθρα που δημοσιεύονται στον δικτυακό τόπο μιας εφημερίδας που τα εκεί άρθρα γράφτηκαν από Σουηδούς δημοσιογράφους. Η εταιρεία θεώρησε ότι δεν έπρεπε να αποζημιώσει τους δημοσιογράφους για την απλή σύνδεση με τα άρθρα τους, ούτε και πίστευε πως η ενσωμάτωση τους στο site της υπηρεσίας της καθιστούσε προσβολή των πνευματικών τους δικαιωμάτων.
Οι δημοσιογράφοι, από την άλλη πλευρά, θεώρησαν ότι οι συνδέσεις με τα άρθρα τους, στο Retriever, “επικοινωνούσαν” τα έργα τους στο κοινό, χωρίς άδεια. Με την πεποίθηση ότι θα πρέπει να τους αποδοθούν αποζημιώσεις, οι δημοσιογράφοι πήγαν την υπόθεσή τους στο Περιφερειακό Δικαστήριο της Στοκχόλμης. Έχασαν στην πρώτη εκδίκαση της υπόθεσης τους το 2010 και αποφάσισαν να παραπέμψουν την υπόθεση σε ανώτερο επίπεδο και να ασκήσουν έφεση. Εκεί, το Εφετείο ζήτησε την συνδρομή (τις συμβουλές) από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σήμερα το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων δημοσίευσε την μακροσκελή του απόφαση και η απόφαση αυτή είναι σε μεγάλο βαθμό καλά νέα για το διαδίκτυο.
“Υπό τις περιστάσεις της υπό κρίσης υποθέσεως, πρέπει να παρατηρηθεί ότι η διάθεση των ενδιαφερομένων έργων μέσω επιλέξιμης (clickable) σύνδεσης, όπως αυτών της κύριας δίκης, δεν θα οδηγήσει τα εν λόγω έργα να μεταδοθούν σε ένα νέο κοινό“, γράφει το Δικαστήριο.
“Το κοινό στο οποίο απευθύνονται από την αρχική ανακοίνωση αποτελείται από όλους τους δυνητικούς επισκέπτες στην εν λόγω περιοχή, δεδομένου ότι η πρόσβαση στα σχετικά έργα με αυτό το site δεν υπόκειται σε περιοριστικά μέτρα, όλοι οι χρήστες του διαδικτύου θα μπορούσε, επομένως, να έχουν ελεύθερη πρόσβαση σε αυτά“, προσθέτει.
“Ως εκ τούτου, δεδομένου ότι δεν υπάρχει νέο κοινό, η άδεια των κατόχων των πνευματικών δικαιωμάτων δεν απαιτείται για την επικοινωνία με το κοινό, όπως αυτή της κύριας δίκης“.
Ωστόσο, η απόφαση καθιστά επίσης σαφές ότι, ενώ δημοσιεύοντας μια σύνδεση που σχετίζεται με ελεύθερα διαθέσιμο περιεχόμενο δεν συνιστά προσβολή, υπάρχουν περιπτώσεις όπου αυτό θα συνιστούσε.
“Όταν μια επιλέξιμη (clickable) σύνδεση καθιστά δυνατό για τους χρήστες του site στο οποίο εμφανίζεται η σύνδεση, να παρακάμψουν τους περιορισμούς που εφαρμόζονται από την τοποθεσία στην οποία το προστατευόμενο έργο εμφανίζεται, προκειμένου να περιορίσουν την πρόσβαση του κοινού σε αυτό το έργο μόνο σε συνδρομητές του τελευταίου τόπου και η σύνδεση συνιστά συνεπώς μια παρέμβαση χωρίς την οποία οι χρήστες δεν θα ήταν σε θέση να έχουν πρόσβαση στα έργα που μεταδίδονται, όλοι αυτοί οι χρήστες θα πρέπει να θεωρούνται ένα νέο κοινό“, γράφει το Δικαστήριο.
Έτσι, όσον αφορά τους βασικούς όρους, αν το περιεχόμενο είναι ήδη ελεύθερα διαθέσιμο, αφού δημοσιεύθηκε νόμιμα και δεν υπόκειται ήδη σε περιορισμούς όπως είναι η συνδρομή ή η επί πληρωμή πρόσβαση, η σύνδεση με αυτό ή η ενσωμάτωση με αυτό το περιεχόμενο δεν ανακοινώνει σε ένα νέο κοινό και ως εκ τούτου δεν συνιστά παράβαση του δικαίου της Ένωσης.
Η απόφαση, η οποία συνοδεύεται με τις απόψεις μιας ομάδας μελετητών, φαίνεται να είναι μια καλή είδηση για όποιον θέλει να ενσωματώσει ένα βίντεο από το YouTube στο blog του ή στην σελίδα του στο Facebook, αλλά είναι και κακά νέα για ορισμένες εταιρείες συλλογικής διαχείρισης που αισθάνονται ότι η οποιαδήποτε ένταξη θα πρέπει να οδηγεί και σε καταβολή του τέλους αδειοδότησης.
———-
μετάφραση από το torrentfreak, “HYPERLINKING IS NOT COPYRIGHT INFRINGEMENT, EU COURT RULES“, ANDY, 13 Φλεβάρη, 2014
