CC photo by Reza Vasiri
Άνεμος αναταραχής φυσά σε διάφορα κράτη ανά τον κόσμο. Καθώς τα έθνη δοκιμάζονται από τις κοινωνικο-οικονομικές κρίσεις, οι λαοί δεν αισθάνονται πλέον πως υπηρετούνται από τους εκλεγμένους αξιωματούχους τους.
Είναι άραγε μια προσωρινή ανωμαλία ή ένα αναπόφευκτο αποτέλεσμα της παραδοσιακής αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας;
Σε όλο τον κόσμο, οι πολίτες, αποκομμένοι από τα κέντρα λήψης των αποφάσεων και τους ηγέτες τους, έχουν αρχίσει να εξεγείρονται. Συμβαίνει ειρηνικά στην Ισπανία, με τις μη βίαιες διαμαρτυρίες των indignados, βίαια και χαοτικά στη Βρετανία, με ταραχές, λεηλασίες και εμπρησμούς.
Η Ελλάδα είναι κάπου στη μέση, αμφιταλαντευόμενη ανάμεσα στις ειρηνικές διαμαρτυρίες και την βία που προκαλεί η αστυνομία. Όλα αυτά είναι αποτελέσματα της συμπεριφοράς των εκλεγμένων ηγετών, που δεν φαίνεται να ενδιαφέρονται για τα προβλήματα των πολιτών τους.
Ακόμα και στις Ηνωμένες Πολιτείες – ένα από τα πλέον αλλοτριωμένα έθνη σε παγκόσμιο επίπεδο, με ψευδαισθήσεις δημοκρατίας – υπήρξε μια μικρή ανταπόκριση σχετικά. Στις ΗΠΑ, η κατάσταση είναι τόσο άσχημη, που έχει ξεπεράσει πια το σημείο όπου εκνεύριζε και απογοήτευε τους ανθρώπους. Πλέον τους απελπίζει και τους βυθίζει στην αδράνεια. Δύο κόμματα ελέγχουν τα πάντα, και στηρίζονται από δωροδοκίες και εταιρείες. Για πολλούς, φαίνεται άσκοπο να αντιδράσουν, πόσο μάλλον να ψηφίσουν.
Αλλά η κυριαρχία των γιγαντιαίων εταιρειών στις ΗΠΑ και οι αντιδράσεις κατά των κοινωνικών ανισοτήτων στην Ευρώπη είναι μονάχα τα συμπτώματα του πραγματικού προβλήματος. Πώς φθάσαμε ως εδώ; Γιατί οι πολίτες δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα όπως αυτό, προτού να συμβούν;
Αποσύνδεση.
Σε μια αντιπροσωπευτική δημοκρατία, οι πολίτες είναι ουσιαστικά αποκομμένοι από τη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Το δικαίωμα του καθορισμού των αποφάσεων λήγει, τη στιγμή που δείχνουν κάποιον και του λένε “ηγήσου.” Μέχρι τις επόμενες εκλογές, οι απόψεις τους δεν έχουν πλέον σημασία. Η διαδικασία δημιουργίας, ερμηνείας και επιβολής των νόμων επαφίεται εξ ολοκλήρου στους κυβερνήτες.
Θεωρητικά, ένας ηγέτης έχει κίνητρο να κάνει καλή δουλειά και πραγματικά να εκπροσωπήσει τα συμφέροντα του λαού. Αν δεν το κάνει, χάνει τις επόμενες εκλογές. Στην πράξη, όμως, η αποσύνδεση μεταξύ πολιτικού και πολίτη οδηγεί στην απάθεια.
Το αστικό επιχείρημα υπέρ της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, είναι ότι οι «άπλυτες μάζες» δεν έχουν την γνώση και την ευφυΐα να κυβερνούν σωστά και ως εκ τούτου πρέπει να επιτρέπει μόνο στους πιο μορφωμένους να παίρνουν αποφάσεις. Αυτό, όμως, καταλήγει να είναι μια αυτο-εκπληρούμενη προφητεία, αφού οι αντιπρόσωποι, συμμετέχοντας ενεργά στην διακυβέρνηση, έχουν πληρέστερη και καλύτερη πληροφόρηση , από ότι οι απλοί πολίτες.
Στην πραγματικότητα, οι πολίτες είναι κάτι παραπάνω από ικανοί να κατανοήσουν όλα αυτά τα κυβερνητικά ζητήματα, εφόσον κάποιος τους τα εξηγήσει και τους τα διευκρινίσει. Αυτό συχνά δεν συμβαίνει. Οι πολίτες δεν αισθάνονται ότι ακούγεται η φωνή τους.
Δεν έχουν τρόπο να γνωρίζουν αν οι αποφάσεις των ηγετών τους είναι πραγματικά για το καλύτερο ή όχι. Με όλα τα τεχνολογικά μέσα πληροφόρησης που έχουμε στη διάθεσή μας σήμερα, είναι παράλογο να υπάρχουν τόσο λίγες δυνατότητες για μια πραγματική επικοινωνία με τους εκλεγμένους ηγέτες.
Αλλά το να τρίψουμε το ίντερνετ στη μούρη της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας δεν είναι από μόνο του αρκετό. Οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποι είχαν άφθονους διαύλους επικοινωνίας στη διάθεσή τους εδώ και δεκαετίες. Επιστολές, τηλεφωνήματα, προσωπικές συναντήσεις: όλα τα παραπάνω τους έδιναν την δυνατότητα για ανοιχτό διάλογο με τους πολίτες. Ωστόσο, η αποσύνδεση παραμένει. Όσους τρόπους και να βρούμε για να επικοινωνούν οι ψηφοφόροι με τους ηγέτες τους, και πάλι θα πρέπει να τους εμπιστευθούν πλήρως και να υπογράψουν μια «λευκή επιταγή», δίνοντας τους την εξουσία να αποφασίζουν. Μετά από τις εκλογές, οι πολίτες δεν έχουν πραγματική εξουσία και το ξέρουν.
Αυτό το έλλειμμα λαϊκής εξουσίας γεννά απάθεια και αδιαφορία. Μέχρι να γεννήσει βία.
Η διαδικασία δημιουργίας, ερμηνείας και επιβολής των νόμων, δεν είναι κομμάτι της ζωής των περισσότερων ανθρώπων. Δεν το βλέπουν, δεν το βιώνουν, και ως εκ τούτου δεν αισθάνονται δεσμευμένοι από αυτό. Και δεν αντιλαμβάνονται πότε κάτι πρόκειται να πάει στραβά, παρά μόνο όταν είναι πολύ αργά. Πόσος χρόνος θα περάσει αλήθεια, ωσότου μια πλήρως λειτουργική αντιπροσωπευτική δημοκρατία σκοντάψει σε κάποια ανωμαλία και πέσει θύμα της αποξένωσης των πολιτών της; Η φθορά μπορεί να επιδιορθωθεί, αλλά πόσος καιρός θα περάσει μέχρι να επανέλθει;
Καθώς αυτός ο κύκλος συνεχίζεται, κόσμος βλάπτεται, οικοσυστήματα καταστρέφονται, ο πλούτος συσσωρεύεται και το μέλλον χάνεται, ενώ η αντιμετώπιση του προβλήματος γίνεται όλο και πιο δύσκολη. Πόσο ακόμα μπορεί να συνεχιστεί αυτή η κατάσταση;
Ο κύκλος μπορεί να σπάσει. Η διχοτόμηση μεταξύ «κυβέρνησης» και «λαού» πρέπει να εκλείψει. Τέλος πια στην τακτική επιλογής ατόμων, στα οποία δίνεται εξουσία, ενώ ο λαός παραμένει αδρανής στο παρασκήνιο, την ώρα που αυτοί κρατάνε τις τύχες μιας ολόκληρης κοινωνίας στα χέρια τους. Οι κυβερνήσεις, από εδώ και στο εξής, πρέπει να δομούνται γύρω από τη συμμετοχή των πολιτών στην διαδικασία λήψης αποφάσεων. Άτυποι αντιπρόσωποι του λαού δύναται να αναδειχθούν, ανάλογα με την φύση της κάθε περίπτωσης, οι οποίοι όμως, δεν θα έχουν το κίνητρο μιας καλοπληρωμένης δουλειάς αλλά την επιθυμία να βοηθήσουν τους συμπολίτες τους στην επίτευξη ορισμένων στόχων.
Όλοι θα έχουν λόγο για το μέλλον.
Θα είναι μια κυβέρνηση από το πλήθος.
Του Zacqary Adam Green.
Απόδοση στα Ελληνικά Ο.Τ.
http://falkvinge.net/2011/08/10/is-representative-democracy-sustainable/
