“Οι νόμοι γράφονται από τους λομπίστες” (Eric Schmidt, Διευθύνων Σύμβουλος της Google, σε συνέντευξη του στην Atlantic κατα τη διάρκεια του Washington Ideas Forum, το 2010)
Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 27ης Απριλίου 2021, σχετικά με τη σύναψη διοργανικής συμφωνίας μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ένα υποχρεωτικό Μητρώο Διαφάνειας δεν ανταποκρίνεται στο όνομά της, τονίζουν οι 4 Πειρατές Ευρωβουλευτές σε δελτίο τύπου.
Ενώ το κείμενο είναι ένα σημαντικό βήμα προς περισσότερη διαφάνεια, αποτυγχάνει στον στόχο του να ενισχύσει το άνοιγμα των διαδικασιών λήψης αποφάσεων της ΕΕ.
Αν και το κείμενο προβλέπει ότι οι Ευρωβουλευτές θα πρέπει να δημοσιεύουν υποχρεωτικά τις συναντήσεις τους με τους εκπροσώπους των ομάδων συμφερόντων εταιριών, οργανώσεων κλπ., ωστόσο υπάρχουν σημαντικές εξαιρέσεις από την υποχρέωση εγγραφής στο Μητρώο Διαφάνειας.
Το Μητρώο Διαφάνειας είναι μια βάση δεδομένων που περιλαμβάνει τις οργανώσεις οι οποίες προσπαθούν να επηρεάσουν την νομοθετική διαδικασία και τη διαδικασία εφαρμογής πολιτικών των θεσμικών οργάνων της ΕΕ. Το μητρώο δείχνει καθαρά ποια συμφέροντα προωθούνται, από ποιον και με τι προϋπολογισμό. Με τον τρόπο αυτό, το μητρώο παρέχει τη δυνατότητα δημοσίου ελέγχου, ώστε οι πολίτες και άλλες ομάδες συμφερόντων να μπορούν να παρακολουθούν τις δραστηριότητες των εκπροσώπων ομάδων συμφερόντων.
Για την Αντιπροσωπεία των Ευρωπαίων Πειρατών Ευρωβουλευτών στην ομάδα των Greens / EFA, οι σημαντικές εξαιρέσεις εγγραφής στο Μητρώο Διαφάνειας αντιπροσωπεύουν χαμένες ευκαιρίες για περισσότερη λογοδοσία στα θεσμικά όργανα.
Mikuláš Peksa, Ευρωβουλευτής του κόμματος Πειρατών Τσεχίας και πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Ευρωπαϊκού κόμματος Πειρατών (PPEU):
“Μετά από πέντε χρόνια διαπραγματεύσεων, θα υπάρξουν επιτέλους αυστηρότεροι κανόνες για τη διασφάλιση της διαφάνειας των πρακτικών των ομάδων πίεσης στα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Ωστόσο, η παρούσα συμφωνία χαράσσει μόνο την επιφάνεια του τι πρέπει να γίνει για τη βελτίωση της λογοδοσίας των υπαλλήλων της ΕΕ. Καταφέραμε να ενισχύσουμε τις υποχρεώσεις δημοσίευσης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αλλά δυστυχώς οι εκπρόσωποι των κρατών μελών στο Συμβούλιο εξακολουθούν να μην υπόκεινται στους ίδιους κανόνες. Το Μητρώο Διαφάνειας είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο που πρέπει να καταστεί υποχρεωτικό για όλους τους χρήστες.”
Markéta Gregorová, Ευρωβουλευτής του κόμματος Πειρατών Τσεχίας:
“Από τώρα και στο εξής, οι λομπίστες που εργάζονται για τρίτες χώρες όπως η Σαουδική Αραβία ή η Κίνα θα πρέπει να εγγραφούν στο Μητρώο, κάτι που είναι ένα από τα λίγα θετικά πράγματα. Εκτός από αυτό, το Υποχρεωτικό Μητρώο Διαφάνειας δεν ανταποκρίνεται στο όνομά του, καθώς παρέχει κενά τόσο στο προσωπικό του ιδρύματος όσο και στις ομάδες πίεσης. Παρόλο που οι δικηγόροι πρέπει να εγγραφούν όταν ασκούν πιέσεις σε μεγάλες εταιρείες και οντότητες, οι δραστηριότητές τους θα συνεχίσουν να παραμένουν κάτω από το ραντάρ, παρέχοντας το επιχείρημα του απορρήτου του πελάτη του δικηγόρου. Και αυτή η νέα συμφωνία εξαιρεί ακόμα τις θρησκευτικές ακτιβιστικές ομάδες όπως το COMECE από την εγγραφή στο Μητρώο αυτό.”
Patrick Breyer, Ευρωβουλευτής του κόμματος Πειρατών Γερμανίας:
“Οι καθυστερημένες αλλαγές που μειώνουν την έκθεση για τη διαφάνεια έγιναν σε μια κρυφή ψηφοφορία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής πίσω από κλειστές πόρτες. Ορισμένες τροπολογίες διασφαλίζουν ότι τα μέλη του Κοινοβουλίου που δεν ασχολούνται με τη νομοθεσία θα εξακολουθούν να είναι σε θέση να συναντήσουν μη εγγεγραμμένους εκπροσώπους συμφερόντων. Η ίδια εξαίρεση ισχύει για το προσωπικό χαμηλότερου επιπέδου, όπως είναι οι σύμβουλοι πολιτικής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου καθώς και της Επιτροπής. Το να αφήνουμε τα οικονομικά συμφέροντα να αγοράζουν κρυφά πολιτική επιρροή διαβρώνει την εμπιστοσύνη του κοινού σε δημοκρατικούς θεσμούς και βοηθά τα αυταρχικά κόμματα που θέλουν να καταργήσουν την ΕΕ.“
Marcel Kolaja, Ευρωβουλευτής του κόμματος Πειρατών Τσεχίας και Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου:
“Παρόλο που το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχουν ήδη πιο διαφανείς μηχανισμούς από τις περισσότερες εθνικές αρχές, εμείς οι Πειρατές υποστηρίζουμε πλήρως την πλήρη διαφάνεια σε όλες τις πτυχές. Εκτιμούμε λοιπόν ότι το Συμβούλιο συμφώνησε να εγγραφεί στο Μητρώο. Ωστόσο, είναι κρίμα που η υποχρέωση εγγραφής ισχύει μόνο για μόνιμους αντιπροσώπους κατά τη διάρκεια των τρεχουσών προεδριών της ΕΕ και δεν περιλαμβάνει εθνικές πρεσβείες, οι οποίες ασκούν και μεγάλη πίεση. Για εμάς τους Πειρατές, αυτό σαφώς δεν είναι αρκετό.”
Χαρακτηριστικά αναφέρουμε το Άρθρο 4 στο οποίο παρουσιάζονται οι δραστηριότητες που δεν καλύπτονται
1. Η παρούσα συμφωνία δεν καλύπτει τις ακόλουθες δραστηριότητες:
α) παροχή νομικών και άλλων επαγγελματικών συμβουλών όταν:
i) αυτή συνίσταται σε εκπροσώπηση πελατών στο πλαίσιο μιας διαδικασίας συμβιβασμού ή διαμεσολάβησης που αποσκοπεί στην αποτροπή της υποβολής ορισμένης διαφοράς ενώπιον δικαστηρίου ή διοικητικής αρχής,
ii) η παροχή συμβουλών σε πελάτες αποσκοπεί στο να τους διαβεβαιώσει ότι οι δραστηριότητές τους είναι σύμφωνες με την ισχύουσα νομοθεσία,
ή iii) αυτή συνίσταται στην εκπροσώπηση των πελατών και στη διαφύλαξη των θεμελιωδών ή διαδικαστικών δικαιωμάτων τους, όπως το δικαίωμα ακρόασης, το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη και το δικαίωμα άμυνας στο πλαίσιο διοικητικών διαδικασιών, και περιλαμβάνει δραστηριότητες που ασκούνται από δικηγόρους ή άλλους επαγγελματίες που συμμετέχουν στην εκπροσώπηση πελατών και στη διαφύλαξη των θεμελιωδών ή διαδικαστικών τους δικαιωμάτων,
β) υποβολή παρατηρήσεων υπό την ιδιότητα μετέχοντος ή τρίτου στο πλαίσιο ένδικης ή διοικητικής διαδικασίας που ισχύει κατά το δίκαιο της Ένωσης ή κατά το διεθνές δίκαιο στο οποίο υπόκειται η Ένωση, καθώς και παρατηρήσεων που βασίζονται σε συμβατική σχέση με ένα από τα υπογράφοντα θεσμικά όργανα ή σε συμφωνία επιχορήγησης που χρηματοδοτείται με κονδύλια της Ένωσης,
γ) δραστηριότητες των κοινωνικών εταίρων που ενεργούν ως συμμετέχοντες σε κοινωνικό διάλογο σύμφωνα με το άρθρο 152 ΣΛΕΕ,
δ) υποβολή παρατηρήσεων ως απάντηση σε άμεσα και συγκεκριμένα αιτήματα θεσμικού οργάνου της Ένωσης, των εκπροσώπων ή του προσωπικού του, για αντικειμενικές πληροφορίες, δεδομένα ή εμπειρογνωμοσύνη,
ε) δραστηριότητες που ασκούνται από φυσικά πρόσωπα υπό την αυστηρά προσωπική τους ιδιότητα, χωρίς συνεννόηση με άλλα πρόσωπα,
στ) αυθόρμητες συναντήσεις, συναντήσεις με αμιγώς ιδιωτικό ή κοινωνικό χαρακτήρα και συσκέψεις που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο διοικητικής διαδικασίας που ισχύει σύμφωνα με τη ΣΕΕ ή τη ΣΛΕΕ ή με νομικές πράξεις της Ένωσης.
2. Η παρούσα συμφωνία δεν καλύπτει τις δραστηριότητες που ασκούνται από τους ακόλουθους φορείς:
α) δημόσιες αρχές των κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένων των μόνιμων αντιπροσωπειών και πρεσβειών τους, σε εθνικό και υποεθνικό επίπεδο,
β) ενώσεις και δίκτυα δημόσιων αρχών, σε ενωσιακό,ε θνικό ή υποεθνικό επίπεδο,υπό την προϋπόθεση ότι ενεργούν αποκλειστικά για λογαριασμό των σχετικών δημόσιων αρχών,
γ) διακυβερνητικοί οργανισμοί, συμπεριλαμβανομένων των οργανισμών και των φορέων που προέρχονται από αυτούς,
δ) δημόσιες αρχές τρίτων χωρών, συμπεριλαμβανομένων των διπλωματικών αποστολών και πρεσβειών τους, εκτός όταν οι αρχές αυτές εκπροσωπούνται από νομικές οντότητες, γραφεία ή δίκτυα χωρίς διπλωματικό καθεστώς ή εκπροσωπούνται από ενδιάμεσο φορέα,
ε) πολιτικά κόμματα, με εξαίρεση τις οργανώσεις που δημιουργούνται από πολιτικά κόμματα ή συνδέονται με αυτά,
στ) εκκλησίες και θρησκευτικές ενώσεις ή κοινότητες, καθώς και φιλοσοφικές και μη ομολογιακές οργανώσεις που αναφέρονται στο άρθρο 17 ΣΛΕΕ, με εξαίρεση τα γραφεία, τις νομικές οντότητες ή τα δίκτυα που δημιουργούνται για να εκπροσωπούν εκκλησίες, θρησκευτικές κοινότητες ή φιλοσοφικές και μη ομολογιακές οργανώσεις στις σχέσεις τους με τα θεσμικά όργανα της Ένωσης, καθώς και τις ενώσεις τους
ΠΗΓΕΣ
Το Υποχρεωτικό Μητρώο Διαφάνειας για τα λόμπι στα θεσμικά όργανα της ΕΕ δεν ανταποκρίνεται στο όνομά του (αγγλικά)
Το κείμενο της απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη Διοργανική συμφωνία για ένα υποχρεωτικό Μητρώο Διαφάνειας (ελληνικά)
Διευθύνων σύμβουλος της Google: Οι νόμοι γράφονται από τους λομπίστες (αγγλικά)
Τι είναι το Μητρώο Διαφάνειας (ελληνικά)
