Πριν από μερικούς μήνες, το καλοκαίρι του 2014, οι Πειρατές είχαν μια εξαιρετική ιδέα. Ο εκλογικός νόμος (η πηγή της Δημοκρατίας μας) περιορίζει την εκπροσώπηση των Ελλήνων πολιτών στην Βουλή των Ελλήνων απαιτώντας από ένα κόμμα που κατεβαίνει σε βουλευτικές εκλογές να συγκεντρώσει πανελλαδικά ένα ποσοστό 3% των ψήφων για να συμμετέχει στην κατανομή των 300 εδρών της βουλής.
Κάναμε την έρευνα μας, τα μαθηματικά μας, τις συγκρίσεις μας και καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι αυτό το 3% είναι πέρα για πέρα αντιδημοκρατικό.
Το σύνολο των ψήφων που συγκέντρωσαν τα λεγόμενα “μικρά” κόμματα είναι αθροιστικά πολύ μεγαλύτερο από αυτό το εκλογικό όριο. Έλληνες και Ελληνίδες πολίτες που ψηφίσαν αυτά τα κόμματα δεν εκπροσωπούνται από βουλευτές. Και όχι μόνο αυτό, οι έδρες που τους αναλογούν πηγαίνουν στα μεγάλα κόμματα, είτε με στρογγυλοποίησεις των ποσοστών που έλαβαν ανά εκλογική περιφέρεια, είτε με τους λεγόμενους βουλευτές Επικρατείας, είτε (που είναι και το πιο αντιδημοκρατικό από όλα) με το μπόνους στο πρώτο κόμμα (50 έδρες, το 1/6 του κοινοβουλίου μας), ο αριθμός των εδρών αυτών είναι κατά πολύ μεγαλύτερος από τον αριθμό βουλευτών πολλών κομμάτων που μπαίνουν τελικά στην βουλή. (βλ. “Ακριβή μου, λιγοστή μου, δημοκρατία“)
Υπάρχουν και άλλα “προβλήματα” με τον εκλογικό νόμο, όπως είναι η κατανομή των εδρών, οι εκλογικοί κατάλογοι, κά. Όμως ο εκλογικός νόμος δίνει και μια δυνατότητα, την ονομάζει “συνασπισμός κομμάτων ή/και ανεξάρτητων υποψηφίων”. Σε αυτές τις διατάξεις περιγράφεται το πώς, με ποιον τρόπο, κόμματα και μεμονωμένοι υποψήφιοι, μπορούν να δημιουργήσουν εκλογικούς συνασπισμούς και να κατέβουν στις εκλογές από κοινού σε ενιαία ψηφοδέλτια, σαν να ήταν ένα κόμμα.
Βασιζόμενοι λοιπόν σε αυτήν την δυνατότητα, οι Πειρατές, σκεφτήκαμε να την χρησιμοποιήσουμε για να σπάσει το όριο του 3%.
Αφήνοντας απ’ έξω κόμματα ακραίων αντιλήψεων καλέσαμε σε συνομιλίες τα άλλα κόμματα για να βολιδοσκοπήσουμε το αν υπάρχει ενδιαφέρον να κάνουμε έναν εκλογικό συνασπισμό. Η ιδέα απλή και ξεκάθαρη, να βρούμε το πώς μπορούμε να φτιάξουμε έναν εκλογικό συνασπισμό κομμάτων με όλα τα δημοκρατικά κόμματα που το ποσοστό τους στις τελευταίες εκλογές ήταν κάτω από το όριο του 3%, να συζητήσουμε για τα πρακτικά θέματα εκλογικής (και μόνο) συνεργασίας, τηρώντας παράλληλα το κάθε κόμμα την αυτοτέλεια του και την ιδεολογία του, χωρίς να χρειάζεται να συμφωνήσουμε σε καμιά κοινή ιδεολογική πλατφόρμα, καμιά ιδεολογική σύγκλιση ή κάποια “ομογενοποίηση”.
Πάρα πολλά κόμματα ανταποκρίθηκαν, οι συναντήσεις ξεκίνησαν και άρχισαν να μπαίνουν τα θεμέλια για έναν εκλογικό συνασπισμό. Εφτά μήνες συναντήσεων και συζητήσεων, κατέληξαν σε ένα κοινά αποδεκτό μανιφέστο, σε ολιγόλογες αρχές και σε έναν κανονισμό λειτουργίας του εκλογικού συνασπισμού κομμάτων με το όνομα Δούρειος Ίππος (ΔΙ για συντομία). Για τους Πειρατές ήταν και είναι ξεκάθαρα η αιτία, ο λόγος και ο σκοπός του ΔΙ, το τρολλάρισμα του συστήματος με τα ίδια του τα κόλπα.
Πιο βαθιά όμως έχουμε και πολλά πολλά περισσότερα να πούμε. Αν και τελικά δεν πέτυχε η ιδέα μας και δεν φτάσαμε σε συνεννόηση και τα άλλα κόμματα (το καθένα για τους δικούς του λόγους) αποχώρησαν από τις συνομιλίες την τελευταία στιγμή, δεν θα μείνουμε σε αυτό.
Για μας τους Πειρατές οι αιτίες έχουν πολύ πιο βαθιές ρίζες από το ψευτοδίλημμα των εκλογών που μας προέκυψαν “ξαφνικά” μετά την αποτυχημένη προσπάθεια τρις να εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Πάμε σε εκλογές εξπρές, γιατί έτσι βολεύει τα “μεγάλα” κόμματα, είτε αυτά θέλουν να κρατήσουν την εξουσία, είτε θέλουν να πάρουν την εξουσία.
Εμάς μας νοιάζει το τι μας οδήγησε εδώ που είμαστε και το πώς φτάσαμε εδώ σήμερα και αυτό για έναν και μόνο λόγο, για να προσπαθήσουμε να το διορθώσουμε. Εντοπίζεις το πρόβλημα πρώτα και μετά επιχειρείς να το διορθώσεις. Μόνο η διόρθωση και κυρίως η επανόρθωση της δημοκρατίας μας μπορεί να μας οδηγήσει σε ένα καλύτερο μέλλον, αφού περάσουμε ένα αρκετά δύσκολο παρόν.
Το μέλλον που οραματίζονται οι Πειρατές είναι ψηφιακό με την τεχνολογία να υπηρετεί τον άνθρωπο, κάθε άνθρωπο.
Είτε το θέλουμε είτε όχι το μέλλον της Ελλάδας και της ανθρωπότητας θα είναι ψηφιακό.
Γιαυτό πρέπει να ξεκινήσουμε από εκεί που στράβωσαν όλα, από εκεί που ξεκίνησε να χτίζεται αυτό που έχουμε σήμερα και που σίγουρα δεν είναι ούτε καλό, ούτε λειτουργικό, αλλά και ούτε διορθώνεται με επιφανειακά πασαλείμματα εκλογικής αντικατάστασης του διαχειριστή.
Η μεταπολίτευση στην Ελλάδα ήταν μια αποτυχία… και μισή και πρέπει να το παραδεχτούμε. Τα κόμματα που ξεχώρισαν μετά την χούντα, ασχολήθηκαν κυρίως με το πώς θα καταφέρουν να βγουν στην εξουσία, να κυβερνήσουν και να εξασφαλίσουν καρέκλες. Σε αυτή τους την προσπάθεια, ισοπέδωσαν την δημοκρατία, θεσμικά και λειτουργικά. Σε κάθε μια αναθεώρηση του Συντάγματος της Ελλάδας, δημιουργούσαν έναν καινούριο κύκλο νομοθεσίας (σύμφωνα με τις νέες συνταγματικές επιταγές που κάθε φορά έβαζαν μέσα στο κείμενο του συντάγματος) χτίζοντας ένα σύστημα κοινοβουλευτισμού που μόνο ως απαράδεκτο μπορούμε να το χαρακτηρίσουμε.
Αρκεί σήμερα, να διαβάσουμε ένα από τα βασικά για το πολίτευμα μας άρθρα του Συντάγματος για να δούμε το πόση αναντιστοιχία υπάρχει ανάμεσα σε αυτό που επιτάσσει το Σύνταγμα και σε αυτό που στην πραγματικότητα έχουμε:
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ: Οργάνωση και λειτουργίες της Πολιτείας
ΤΜΗΜΑ Α’: Σύνταξη της Πολιτείας
Άρθρο 26
Η νομοθετική λειτουργία ασκείται από τη Βουλή και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Η εκτελεστική λειτουργία ασκείται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και την Κυβέρνηση.
Η δικαστική λειτουργία ασκείται από τα δικαστήρια· οι αποφάσεις τους εκτελούνται στο όνομα του Ελληνικού Λαού.
Από: Σύνταγμα της Ελλάδας, ΒΙΚΙΘΗΚΗ
Στην βάση της δημοκρατίας μας, δεν έχουμε δημοκρατία. Είναι τόσο απλό. Οι λειτουργίες (όπως τις ονομάζει το ίδιο το Σύνταγμά μας) ΔΕΝ είναι απόλυτα ξεχωρισμένες. Η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός έχουν όλες τις λειτουργίες στα χέρια τους, άμεσα ή έμμεσα. Η κυβέρνηση, 40 χρόνια τώρα είναι πάντα ένα κόμμα, ο πρωθυπουργός είναι ένα άτομο, συγκεντρώνει στο πρόσωπό του όλες τις βασικές εξουσίες/θέσεις, είναι πρόεδρος κόμματος, βουλευτής, αρχηγός της κυβερνητικής κοινοβουλευτικής ομάδας και επικεφαλής της κυβέρνησης… όλα σε ένα.
Όταν διαλύεται η βουλή, πέφτει η κυβέρνηση και όταν πέφτει η κυβέρνηση διαλύεται η βουλή. Η κυβέρνηση (η εκτελεστική λειτουργία δηλαδή) κυβερνά με νόμους, η βουλή (νομοθετική λειτουργία) είναι κατά πλειοψηφία πειθήνιο όργανο της εκάστοτε κυβέρνησης και ενώ κάθε βουλευτής θα έπρεπε να εκπροσωπεί τον λαό και να ψηφίζει κατά συνείδηση, αυτός υπηρετεί τα κόμματα. Αν τυχόν κάποιος βουλευτής ψηφίσει αντίθετα με αυτό που επιτάσσει το κόμμα του, διαγράφεται από την κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος (και ξεχνάει την θέση του στα ψηφοδέλτια του κόμματος στις επόμενες εκλογές).
Η δικαιοσύνη λειτουργεί με τους νόμους που ψηφίζουν οι βουλευτές που υπαγορεύει η κυβέρνηση…. και ούτω καθ’ εξής.
Κατά την διάρκεια έχουν μπει τόσες “εξαιρέσεις” μέσα στο Σύνταγμα που έχει κυριολεκτικά χαθεί η μπάλα. Εκατοντάδες “εφαρμοστικοί” νόμοι σύμφωνα με τις “επιταγές του Συντάγματος” έχουν ψηφισθεί, που η νομοθεσία μας είναι ένα συνονθύλευμα αλληλοκαλυπτόμενων διατάξεων, εκατοντάδες (ν)τροπολογίες σε άσχετους νόμους περιπλέκουν ακόμα περισσότερο τα πράγματα… και το κερασάκι στην τούρτα, οι Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου.
Ο Δαίδαλος θα θαύμαζε τον νομοθετικό λαβύρινθο που έφτιαξαν οι νομοθέτες/βουλευτές/κομματικοί τα τελευταία 40 χρόνια. Από που να το πιάσεις και από που να αρχίσεις τις διορθώσεις, πραγματικός γόρδιος δεσμός.
Πρέπει όμως να γίνει, αλλιώς θα συνεχίσει να γίνεται χειρότερο.
Είναι όντως μια πολύ δύσκολη διαδικασία, που θα χρειαστεί πολλούς μήνες για να βγάλουμε μια άκρη. Αυτό όμως που μπορεί να γίνει σχεδόν άμεσα είναι η αλλαγή του εκλογικού νόμου. Ο εκλογικός νόμος είναι η πηγή της δημοκρατίας μας, από εκεί πηγάζουν όλα. Απαράδεκτες διατάξεις, όπως το μπόνους των 50 εδρών στο πρώτο κόμμα και το όριο του 3% θα έπρεπε να έχουν καταργηθεί… χθες.
Πολύ βασικό είναι επίσης και οι εκλογικοί κατάλογοι, κυρίως το που ψηφίζουν οι πολίτες. Σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις υπάρχει πάντα ένα μεγάλο ποσοστό αποχής. Έχουμε φτάσει στο σημείο όπου το μισό εκλογικό σώμα ΔΕΝ συμμετέχει στην εκλογική διαδικασία. Κάθε φορά που γίνονται εκλογές, αμέσως μετά όλοι βγαίνουν και περίλυποι λένε για την μεγάλη αποχή (και ο καθένας δίνει τις δικές του εξηγήσεις, που κυμαίνονται από “καναπέ” έως “αδιαφορία”). Ποιος έκατσε να δει, να ερευνήσει, να μελετήσει και τελικά να προτείνει λύσεις για αυτό το τεράστιο κενό στην πηγή της δημοκρατίας μας. Το βλέπουμε μόνο κάθε φορά που γίνονται εκλογές, λέμε την ατάκα μας και μετά το ξεχνάμε.
Με μια απλή, απλούστατη αλλαγή, δηλ. να ψηφίζεις εκεί που διαμένεις, θα έδινε την ευκαιρία (και κυρίως την δυνατότητα) στους πολίτες να πάνε να ψηφίσουν. Πρέπει, είμαστε υποχρεωμένοι, να βρούμε και να δώσουμε λύση σε όλα τα εμπόδια που μπαίνουν ανάμεσα στους εκλογείς και την κάλπη. Ο λόγος είναι σαφής, δεν μπορείς να έχεις εκπροσώπηση, κοινοβουλευτισμό και δημοκρατία όταν δεν συμμετέχουν στις εκλογές με την ψήφο τους οι μισοί Έλληνες πολίτες, απλά ΔΕΝ γίνεται. Είναι “μισή” δημοκρατία, τουλάχιστον. Όπως η μισή αλήθεια δεν είναι αλήθεια έτσι και η μισή δημοκρατία δεν είναι δημοκρατία.
Ο Δούρειος Ίππος απέτυχε (για τώρα). Μήπως όμως έχει ήδη αποτύχει η όποια δημοκρατία μας έχει απομείνει;
