Με ενδιαφέρον παρακολουθούσαμε την έκβαση της ιστορίας με το δημοψήφισμα για την ιδιωτικοποίηση της ΕΥΑΘ στη Θεσσαλονίκη. Μας χαροποιούσε ιδιαίτερα το ότι θα δινόταν η ευκαιρία στους πολίτες της Θεσσαλονίκης να εκφέρουν την άποψή τους άμεσα, μέσα από μια διαδικασία τοπικού δημοψηφίσματος, μια ιδέα που εμείς οι Πειρατές υποστηρίζουμε ενεργά.
Παρ’ όλα αυτά, αρκετά γεγονότα πριν και κατά την διάρκεια της ψηφοφορίας μας άφησαν άναυδους.
Αρχικά, και ενώ η προετοιμασία για το δημοψήφισμα πήγαινε καλά, εκδίδεται εγκύκλιος από το υπουργείο εξωτερικών, που καταδικάζει το δημοψήφισμα που στήνουν “κάποιοι” (η περιφερειακή ενότητα κεντρικής Μακεδονίας και 11 δήμοι της περιοχής), και τους απαγορεύει να στηθεί η κάλπη εντός των εκλογικών κέντρων – σχολείων. Η κίνηση αυτή, λιγότερο από 24 ώρες πριν την έναρξη της διαδικασίας, αν μη τι άλλο έγινε πολύ καλά στοχευμένα χρονικά, ώστε να σαστίσουν οι τοπικές αρχές και οι ψηφοφόροι, που εφαρμόζουν το άρθρο περί τοπικών δημοψηφισμάτων του κώδικα δήμων και κοινοτήτων (N. 3463/2006(ΦΕΚ Α 114/30.6.2006) αρ. 216)
Εν μέσω πιέσεων και απειλών για αυτόφωρες συλλήψεις από το υπουργείο, οι Δήμοι αποφάσισαν να συνεχίσουν κανονικά την διεξαγωγή του δημοψηφίσματος στήνοντας κάλπες έξω από τα εκλογικά κέντρα και χρησιμοποιώντας τα δημοτολόγια ως εκλογικούς καταλόγους. Καλά ως εδώ.
Όμως, έγιναν μερικές παρατυπίες τόσο σοβαρές, που υπονόμευσαν το όλο κύρος και αξιοπιστία της διαδικασίας.
Αρχικά, η ψήφος ριχνόταν χωρίς φάκελο, σε διάφανη κάλπη, και το ψηφοδέλτιο ήταν ένα χαρτί το οποίο έγραφε με δυσανάλογα μεγάλα γράμματα “ναι” ή “όχι”. Έτσι, ακυρωνόταν πρακτικά η αρχή της μυστικής ψήφου, αφού όποιος περνούσε από το πεζοδρόμιο, και προφανώς και η εφορευτική επιτροπή, μπορούσε να δει τι ψηφίζει ο καθένας, με ό,τι αντίκτυπο έχει κάτι τέτοιο.
Επιπλέον, όλη η οργάνωση έγινε όχι υπό την επίβλεψη ανεξάρτητης αρχής αλλά από ομάδες και φορείς που υποστήριζαν το ΟΧΙ. Αυτό βέβαια ήταν αποτέλεσμα της ολιγωρίας και απροθυμίας του επίσημου κράτους να αναλάβει την ευθύνη του δημοψηφίσματος και να το κάνει αδιάβλητο από όλες τις πλευρές.
Για αποφυγή παρεξηγήσεων, εμείς οι πειρατές είμαστε υπέρμαχοι του νερού ως δημόσιο αγαθό και των δημοψηφισμάτων, και συγχαίρουμε τους φορείς και τα άτομα που με αγνές προθέσεις υπερασπίστηκαν το δημοψήφισμα της Θεσσαλονίκης. Όμως, όταν οι διαδικασίες γίνονται παρωδίες (βούτυρο στο ψωμί των όσων ήταν εναντίον του δημοψηφίσματος), οφείλουμε να πούμε το τι πήγε στραβά, και να προτείνουμε εναλλακτικές. Επομένως, ζητάμε:
- Επαρκώς θεσμοθετημένα τοπικά δημοψηφίσματα, που θα δίνουν την δυνατότητα στους πολίτες να συμμετάσχουν ενεργά στις κρίσιμες αποφάσεις του τόπου τους.
- Διασφάλιση πάση θυσία της ανωνυμίας της ψήφου ως ακρογωνιαία αρχή των δημοκρατικών, ανεπηρέαστων διαδικασιών.
- Ολοκληρωμένη ενημέρωση των πολιτών για όλες τις δυνατές επιλογές ενός δημοψηφίσματος, ώστε να μπορούν να αποφασίσουν αντικειμενικά τι προτιμούν.
