Η τεχνολογία και το διαδίκτυο από την έναρξη λειτουργίας τους προσφέρουν εναλλακτικούς ηλεκτρονικούς τρόπους αλληλεπίδρασης των μελών της κοινωνίας. Αντί εφημερίδων, ειδησεογραφικές ιστοσελίδες, αντί κουβέντας, IRC.
Εταιρίες τεχνολογίας είδαν την δυναμική κέρδους των ηλεκτρονικών/διαδικτυακών υπηρεσιών και προχωράνε ακάθεκτες προσπαθώντας να αντικαταστήσουν πλήρως μέρη φυσικού κόσμου με ηλεκτρονικές/διαδικτυακές υπηρεσίες. On-line μεταπωλητές, μετα-σουβλατζίδικα, μετα-ασφαλιστικοί πράκτορες, μετα-τουριστικοί πράκτορες που κοινό χαρακτηριστικό τους είναι ότι ενώ δεν υπάρχει κάποιο φυσικό κατάστημα ή υποδομές, προσφέρουν μια υπηρεσία μεταξύ του φυσικού καταστήματος και του τελικού καταναλωτή και μερικές εταιρίες εκμεταλλευόμενες την δεσπόζουσα θέση τους πιέζουν τα φυσικά καταστήματα και υπαλλήλους τους για μεγιστοποίηση του κέρδους τους.
Τώρα ήρθε η εποχή του metaverse. Η γνωστή εταιρία κοινωνικής δικτύωσης facebook μετονομάζεται σε metaverse λέγοντας ότι στοχεύει σε μια πλήρως ουτοπική ψηφιακή κοινωνία, αλλά είναι έτσι;
Με βάση τα δείγματα που έχει δώσει η ίδια εταιρία δεν είναι καθόλου ουτοπική αλλά παραμορφωμένη και προσοδοφόρα για την ίδια την εταιρία και μόνο “κοινωνία”.
Η κοινωνία του facebook είναι μια κοινωνία που λογοκρίνει κατά το συμφέρον της εταιρίας, παρουσιάζει περιεχόμενο κατά το συμφέρον της εταιρίας, διαχειρίζεται τα δεδομένα των χρηστών της κατά το συμφέρον της εταιρίας.
Λογοκρίνει δημοσιογραφικά άρθρα που δεν είναι αρεστά, έχοντας και τοπικούς λογοκριτές. Συγκεκριμένα στην Ελλάδα έχουν λογοκριθεί δημοσιογραφικά άρθρα που αφορούν στον κρατούμενο Κουφοντίνα που ανάφεραν για την παράνομη μεταχείρισή του. Έχουν λογοκριθεί κείμενα κατά τις βιομηχανοποίησης των ΑΠΕ καταστρέφοντας το περιβάλλον.
Σε κάθε χρήστη παρουσιάζει περιεχόμενο προσπαθώντας να καθοδηγήσει τον χρήστη σε συγκεκριμένα προϊόντα, συγκεκριμένες καταναλωτικές συνήθειες και συγκεκριμένες ιδεολογίες, υπηρετώντας είτε τον εαυτό της είτε “φίλους” και εμπορικούς συνεργάτες.
Διαχειρίζεται (συγκεκριμένα πουλάει) δεδομένα χρηστών σε εταιρίες για να επηρεάσει πολιτικές εξελίξεις. Οι πιο πρόσφατες αποκαλύψεις ακολουθούν μια σειρά σκανδάλων, όπως η συλλογή δεδομένων της Cambridge Analytica, η υποκίνηση βίας στη Μιανμάρ, γνωστή και ως Βιρμανία, στοιχεία ανάμειξης της Ρωσίας και του Ιράν στις εκλογές των ΗΠΑ και πολλά σφάλματα που αποκαλύπτουν δεδομένα χρηστών.
Στην χειρότερη μορφή του το facebook βάζει συνειδητά το κέρδος πάνω από όλα, ασκεί τοξική επιρροή στους εφήβους, ευνοεί τη διάδοση της παραπληροφόρησης και του μίσους και εν κατακλείδι απειλεί τη δημόσια ασφάλεια και τη δημοκρατία παγκοσμίως, σύμφωνα με καταγγελία με στοιχεία της πρώην διευθύντριας προϊόντος facebook Φράνσις Χάουγκεν.
Με όλα τα παραπάνω να αποτελούν την κορυφή του παγόβουνου από τις κερδοσκοπικές πρακτικές της, η εταιρία αλλάζει όνομα για να αφήσει αυτές τις κηλίδες πίσω της. Το metaverse δεν διαγράφεται ουτοπικό, αλλά δυστοπικό.
Οι κυβερνήσεις, η Ε.Ε. οι ΗΠΑ ο ΟΗΕ, ακόμη παγκόσμιοι οργανισμοί (εμπορίου, υγείας) θα πρέπει να παρέμβουν σθεναρά για να περιορίσουν την δράση της κάθε εταιρίας. Θα πρέπει, να θεσπίσουν κανόνες διαφάνειας και προστασίας δεδομένων, να έχουν πλήρη πρόσβαση στις εσωτερικές διεργασίες των τεχνολογικών εταιριών, για πλήρη και συνεχή έλεγχο. Θα πρέπει να έχουν απρόσκοπτη και συνεχή πρόσβαση στις εσωτερικές διαδικασίες της κάθε εταιρίας που έχει δεσπόζουσα θέση είτε σε επίπεδο κράτους είτε σε παγκόσμιο επίπεδο.
Θα πρέπει οι ίδιοι οι χρήστες να προφυλάξουμε τους εαυτούς μας από τις πρακτικές των εταιριών και να μην παραδίδουμε με ελαφριά την καρδία τα δεδομένα μας, μην παραδώσουμε τον έλεγχο της ζωής μας.
Ο ψηφιακός κόσμος μπορεί να είναι ουτοπικός αλλά εξαρτάται από εμάς. Θα πρέπει να απαιτούμε διαφάνεια, προστασία των δεδομένων μας, να προσέχουμε τι διαμοιραζόμαστε.
Ο εχθρός της ουτοπικής ψηφιακής κοινωνίας δεν είναι η πειρατεία, η παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων, η διαφάνεια.
