Η κατοικία του καθενός είναι άσυλο (τελεία και παύλα)

«Η κατοικία του καθενός είναι άσυλο. Η ιδιωτική και οικογενειακή ζωή του ατόμου είναι απαραβίαστη. Καμία έρευνα δεν γίνεται σε κατοικία, παρά μόνο όταν και όπως ορίζει ο νόμος και πάντοτε με την παρουσία εκπροσώπων της δικαστικής εξουσίας».
Αυτά λέει το Σύνταγμα της Ελλάδας στο Άρθρο 9.

Και επιτέλους για μια από λίγες φορές, επικράτησε η λογική, η νομιμότητα και τα από το Σύνταγμα καθιερωμένα δικαιώματά μας. Πριν από λίγο καιρό στον νόμο ν. 4174/13 που ψήφισε η Βουλή των Ελλήνων, πέρασαν 2 διατάξεις (Άρθρο 25 και Άρθρο 40) που έλεγαν τα εξής:

Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας
ΝΟΜΟΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘ. 4174 ΦΕΚ 170Α 26.07.2013
Φορολογικές διαδικασίες και άλλες διατάξεις.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΙ ΕΛΕΓΧΟΙ
Άρθρο 25 Είσοδος σε εγκαταστάσεις
Παρ. 3. Ο επιτόπιος φορολογικός έλεγχος διενεργείται στις εγκαταστάσεις του φορολογούμενου κατά το επίσημο ωράριο λειτουργίας της Φορολογικής Διοίκησης. Η Φορολογική Διοίκηση δύναται να διενεργεί επιτόπιο φορολογικό έλεγχο και εκτός του επίσημου ωραρίου εργασίας εφόσον απαιτείται από το είδος των δραστηριοτήτων του φορολογούμενου. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να γίνεται ειδική μνεία στην εντολή φορολογικού ελέγχου. Η είσοδος στην κατοικία του φορολογούμενου επιτρέπεται μόνο με εντολή του αρμόδιου Εισαγγελέα.

και

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ
ΕΙΣΠΡΑΞΗ
ΥΠΟΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’
ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑ ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ
Άρθρο 40 Αρμόδια όργανα
Παρ. 3. Ο Γενικός Γραμματέας ή τα νομίμως εξουσιοδοτημένα όργανα της Φορολογικής Διοίκησης έχουν το δικαίωμα να προβαίνουν σε κάθε δικαστική ή οποιαδήποτε άλλη νόμιμη ενέργεια που αποσκοπεί, άμεσα ή έμμεσα, στην είσπραξη φόρων και λοιπών εσόδων, περιλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, της κατάθεσης αίτησης πτώχευσης του οφειλέτη του Δημοσίου και της αγωγής καταδολίευσης.

Η Ολομέλεια του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους γνωμοδότησε κατά πλειοψηφία (και όχι ομόφωνα) ότι οι διατάξεις είναι εντός των συνταγματικών πλαισίων, συγκεκριμένα στην γνωμοδότηση αναφέρονται τα εξής:

Είναι εντός των συνταγματικών πλαισίων οι διατάξεις εκείνες του νόμου 4174/2013 που προβλέπουν την είσοδο «οργάνων της φορολογικής διοίκησης στην κατοικία φορολογουμένων, με απλή εντολή του εισαγγελέα και χωρίς την παρουσία δικαστικού λειτουργού, προκειμένου να διενεργούν φορολογικούς ελέγχους και να προβαίνουν σε έρευνες που αποσκοπούν στην είσπραξη φόρων και λοιπών εσόδων».
και
«η διενέργεια φορολογικών ελέγχων και ερευνών στην κατοικία του φορολογούμενου, κατά τις διατάξεις των άρθρων 25 και 40 του Κ.Φ.Δ, με μόνη την εντολή του εισαγγελέα και χωρίς την παρουσία εκπροσώπου της δικαστικής εξουσίας, δεν έρχεται αντιμέτωπη με το άρθρο 9 του Συντάγματος». <br/
Γνωμοδότηση του ΝΣΚ αριθμ. 256/2014, Πέμπτη 16 Οκτωβρίου 2014 “Φορολογικός έλεγχος στην κατοικία φορολογουμένου.”

Με λίγα λόγια το ΝΣΚ γνωμοδότησε υπέρ της παραβίασης του οικιακού ασύλου που είναι κατοχυρωμένο από το Σύνταγμα!!!

Το δεύτερο δεκαήμερο του περασμένου Αυγούστου, μετά τη γνωστοποίηση της γνωμοδότησης του ΝΣΚ ο υπουργός Δικαιοσύνης Χαρ. Αθανασίου είχε εκφράσει την αντίθεσή του στις θέσεις του ΝΣΚ, λέγοντας σχετικά:
«Το επιτρεπτό της κατ’ οίκον έρευνας από όργανα των φορολογικών Αρχών, πρέπει να μελετηθεί και να κριθεί στο πλαίσιο των διατάξεων του άρθρου 9 του Συντάγματος μας, με το οποίο διακηρύσσεται ότι η κατοικία του καθενός είναι άσυλο και ότι η έρευνα σε αυτή γίνεται πάντοτε με την παρουσία εκπροσώπων της δικαστικής εξουσίας. Η ίδια προστασία παρέχεται και με το άρθρο 8 παρ. 1 της ΕΣΔΑ».

Τελικά (και ευτυχώς) με γνωμοδότηση του αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, αρμόδιου για οικονομικά θέματα, Νίκου Παντελή τα πράγματα μπήκαν τελικά στην σωστή τους θέση, ο αντιεισαγγελέας αποφάνθηκε ότι:
«Η κατοικία του καθενός είναι άσυλο. Η ιδιωτική και οικογενειακή ζωή του ατόμου είναι απαραβίαστη. Καμία έρευνα δεν γίνεται σε κατοικία, παρά μόνο όταν και όπως ορίζει ο νόμος και πάντοτε με την παρουσία εκπροσώπων της δικαστικής εξουσίας».

Σύμφωνα με τις συνταγματικές επιταγές, αναφέρει ο εισαγγελικός λειτουργός, ως κατοικία «θεωρείται κάθε χώρος που χρησιμοποιείται για διαβίωση, διαμονή, ακόμη και για εργασία, που δεν είναι προσιτός σε όλους, στην έννοια δε αυτή εμπίπτει τόσο η αμιγής, όσο και η μικτή κατοικία, αυτή δηλαδή που χρησιμοποιείται και ως έδρα της επαγγελματικής δραστηριότητας του ατόμου».

Παράλληλα, διευκρινίζει ο κ. Παντελής, «έρευνα κατ’ οίκον είναι η πράξη που ενεργείται από όργανα της δημόσιας Αρχής και αποσκοπεί στην αναζήτηση προσώπων ή αντικειμένων, σε μια κατοικία» και τονίζει ότι μια τέτοια έρευνα επιτρέπεται μόνο πάντοτε παρουσία εκπροσώπων της δικαστικής Αρχής.
Και καταλήγει ο κ. Παντελής ότι ο νόμος 4174/2013, που προβλέπει ότι «η διενέργεια κατ’ οίκον ερευνών από όργανα της φορολογικής διοίκησης, με απλή εντολή του εισαγγελέα και χωρίς την παρουσία δικαστικού λειτουργού, για οποιονδήποτε λόγο και αν γίνονται αυτές και οποιονδήποτε σκοπό και αν εξυπηρετούν, κείνται εκτός του πλαισίου της συνταγματικής μας τάξης»

Γιαυτό χρειάζεται στην Ελλάδα η δημιουργία και λειτουργία Συνταγματικού Δικαστηρίου, μήπως και καταφέρουμε επιτέλους να μπουν τα πράγματα στην σωστή τους θέση, μήπως και μπορέσουμε επιτέλους να εφαρμόζονται οι επιταγές του Συντάγματος όπως είναι και όχι όπως τις έχουν παραλλάξει με την εισαγωγή μέσα σε αυτό εξαιρέσεων επί εξαιρέσεων και στην συνέχεια με έκδοση εφαρμοστικών νόμων που περιέχουν και άλλες τόσες εξαιρέσεις.

Το άσυλο της κατοικίας είναι πρωταρχικό δικαίωμα, πρέπει να διαφυλάσσεται πάση θυσία, κάποιοι όμως επιμένουν να μην θέλουν να το καταλάβουν, όπως κάνουν και με πολλά άλλα δικαιώματά μας που τα έχουν κουρελιάσει και ποδοπατήσει πολλές φορές με δικαιολογήσεις και αιτιολογίες υποδεέστερης σημασίας. Τα βασικά μας Συνταγματικά δικαιώματα είναι πάνω από όλα και πριν από όλα και μόνο ένα Συνταγματικό Δικαστήριο θα μπορούσε να τα διαφυλάξει πριν τα χάσουμε από τις παρακάμψεις των νόμων και των (ν)τροπολογιών που κάθε τόσο και λιγάκι σκαρφίζονται εκεί στην συγκυβέρνηση.

Παραπομπές:

• Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας, ΝΟΜΟΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘ. 4174 ΦΕΚ 170Α 26.07.2013, Πηγή: ΚΦΔ
• Γνωμοδότηση του ΝΣΚ αριθμ. 256/2014, Πέμπτη 16 Οκτωβρίου 2014 “Φορολογικός έλεγχος στην κατοικία φορολογουμένου.”
  (pdf αρχείο, 15 σελίδες, 0,99Mb)
• Γνωμοδότηση του αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, αρμόδιου για οικονομικά θέματα, Νίκου Παντελή, Εισαγγελία Αρείου Πάγου, Γνωμοδοτήσεις: 6/2014 “Περί της συμβατότητας ή μη με το άρθρο 9 του Συντάγματος, των προβλέψεων των άρθρων 25§3 και 40§3 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (Ν.4174/2013).”, Νικόλαος Παντελής
• Άρθρο “Μόνο με εισαγγελική εντολή οι φορολογικοί έλεγχοι στα σπίτια“, Πηγή: e-forologia, 15/10/14